Torajaland, Sulawesi
Zolang de overledene in Sulawesi geen begrafenisritueel heeft ontvangen, wordt deze gezien als ziek. Wanneer het hart van een ‘ziek’ familielid stopt, gaat de familie sparen tot er genoeg geld en spullen zijn om de overledene een waardig begrafenisritueel te kunnen geven. Tot die tijd blijft de gebalsemde overledene bij de familie in huis, dit kan soms jarenlang duren.
Bij het begrafenisritueel wordt er geofferd met buffels, varkens, sigaretten, palmwijn, fruit, noten, bier en rijst. Nadat de dieren zijn geslacht, wordt de ziel ‘overgedragen’ naar het land der zielen. Pas dan vinden ze een overledene niet meer ziek, maar echt dood. De overledene wordt niet onder de grond begraven, want onder de grond zou het lichaam te snel verdwijnen. De kist wordt neergezet in een houten huisje of een rotsgraf, bij de kisten van eerder overleden familieleden. Er worden Tau Tau poppen neergezet om de graven te bewaken. Deze poppen zijn gemaakt van hout of bamboe en lijken op de overledene.
Ma’nene is een eeuwenoude traditie waarbij kisten weer worden geopend, de overledenen nieuwe kleren aankrijgen en hun naasten weer mogen ontmoeten. Voordat de kisten worden geopend wordt er eerst tot God gebeden. Het geloof leert hen te zorgen voor hun ouders, zelfs als er alleen botten over zijn gebleven.
Wanneer de kisten worden opengemaakt, is iedereen blij om hun familieleden weer te zien. De nabestaanden vinden dat de doden er nog goed uitzien nadat ze lang in het land van de zielen geweest zijn. Mensen smeken de doden om geluk, want ze geloven dat de doden krachten bezitten. Ook hier worden spullen geofferd. Spullen die typisch waren voor de overledene, zoals bijvoorbeeld een kam en haarcrème.
Torajaland, Sulawesi