Yanomami

Amazonegebied Brazilië & Venezuela

Het Yanomami volk is de grootste geïsoleerde stam die leeft in het Amazonegebied in Zuid-Amerika. Het gebied waar de Yanomami leven is twee keer zo groot als Nederland.

Er zijn veel illegale goudzoekers in het inheemse gebied, die dodelijke ziektes zoals malaria met zich meebrengen. Ze vervuilen de rivieren en bossen met kwikzilver, wat ook een negatief effect heeft op de gezondheid van de stam. In de jaren 80 van de vorige eeuw overleed 20% van de Yanomami bevolking binnen zeven jaar tijd.

De Yanomami leven in “shanobo’s”. Dit zijn grote hutten gemaakt van rieten palmbladeren en hout. Ze kunnen tot wel vierhonderd mensen huisvesten! De botanische kennis van de Yanomami-indianen is heel groot. Ze gebruiken veel plantensoorten als voedsel, medicijnen en om dingen mee te maken. Hoewel ze elkaar vaak ontmoeten, zijn de verschillende gemeenschappen onafhankelijk. Ze hebben geen opperhoofd of stamhoofden, maar vertegenwoordigers. Alles wordt besproken en overlegd.

De Yanomami geloven dat alles en iedereen een xapiripë (geest) in zich heeft. Ze ontmoeten de xapiripë door yakoana te inhaleren. Yakoana is een hallucinerend snuifpoeder dat alleen door mannen gebruikt mag worden. Hiermee kunnen ze de xapiripë ‘horen en zien’.

Wanneer iemand van de Yanomami gemeenschap overlijdt, moeten alle vrouwen en mannen deelnemen aan het afscheidsritueel. Bij de verbranding van het lichaam komt de goede kracht van de geest vrij. Na de crematie wordt de as van de overledene gemengd met bananen en als een papje opgegeten. Het eten van de as wordt gezien als eerbetoon. Hiermee zouden ze de goede kracht van de geest tot zich nemen.
Tijdens de uitvaart worden ook alle bezittingen van de overledene verbrand. Na dit afscheidsritueel mag de naam van de overledene nooit meer genoemd worden, zodat de geest nooit meer terugkomt.